Bron: Geschiedenis van de spoorwegen in Winterswijk en omstreken door Arjan Ligtenbarg
Op 9 augustus 1878 werd een nieuwe wet van kracht die de aanleg van spoorwegen met een lichtere constructie en vereenvoudigde beveiliging mogelijk maakte. Waar wachtposten op hoofdtrajecten gebruikelijk waren, waren deze voor lokaalspoorwegen niet langer vereist. Deze regeling stond bekend als de Lokaalspoorwet. De treinen op deze lijnen werden al snel in de volksmond “Bello” genoemd, vanwege de bel op de locomotief. In eerste instantie mochten de lokaaltreinen niet sneller dan 30 km/u rijden, maar in 1900 werd de snelheid verhoogd naar 50 km/u.
De textielfabrikant Jan Willink greep de kansen die deze wet bood met beide handen aan. Hij wilde het textielgebied van Twente verbinden met de Achterhoek. In 1879, kort na de opening van de spoorlijn Zutphen-Winterswijk, publiceerde hij een brochure: Lokaalspoorwegen van Winterswijk naar Hengelo en van Winterswijk naar Zevenaar. Tegelijkertijd diende hij een concessieaanvraag in voor deze nieuwe lijnen. Willink richtte de “Vereeniging tot Bevordering van den Aanleg van Lokaalspoorwegen in Gelderland en in Overijssel” op, met Mr. J.E.H. Baron van Nagell tot Ampsen als voorzitter en Willink zelf als administrateur. Het ontwerp voor de lijnen naar Hengelo en Zevenaar was eenvoudig en zo rechtlijnig mogelijk, hoewel er later nog aanpassingen volgden.
Op 15 december 1879 presenteerde de vereniging een rapport waarin het traject van de nieuwe spoorlijnen werd beschreven. De lijn naar Hengelo zou starten in Winterswijk, noordwestelijk langs Groenlo lopen en via Eibergen en Neede naar Enschede leiden. Geprojecteerde stations waren onder andere Groenlo, een gecombineerd station voor Neede-Eibergen, en uiteindelijk Haaksbergen. Voor de eindpunten in Winterswijk, Hengelo en Enschede werd overwogen of de bestaande stations gebruikt zouden worden of dat er nieuwe stations gebouwd zouden worden.
De lijn Winterswijk-Zevenaar volgde een eenvoudiger tracé: vanaf Winterswijk, langs de noordzijde van Aalten, tussen Terborg en Doetinchem door, richting Zevenaar. Er waren stations gepland in Aalten, Varsseveld, en Terborg-Doetinchem, en tenslotte in Wehl en Didam. Vanwege het heuvelachtige terrein bij Bredevoort en Aalten werd het tracé echter gewijzigd en langs de zuidzijde van Aalten gelegd. Zowel Terborg als Doetinchem eisten eigen stations, waardoor de lijn werd aangepast om deze plaatsen beter te bereiken. Vanaf de Oude IJssel liep de lijn vervolgens rechtstreeks naar Zevenaar.
Hoewel de textielindustrie een grote invloed had op de lijn Winterswijk-Hengelo, was dat minder het geval op de lijn Winterswijk-Zevenaar. Grote textielfabrieken waren voornamelijk gevestigd in Winterswijk en Twente, wat de interesse voor de spoorlijn Winterswijk-Zevenaar temperde. Toch kon, mede dankzij een financiële toezegging van 75.000 gulden door de gemeente Enschede, de aanleg van deze lijn doorgaan.
De Geldersch-Overijsselsche Lokaal Spoorweg Maatschappij (GOLS) werd op 18 juni 1881 opgericht. Naast de lijnen van Winterswijk naar Hengelo en Zevenaar werden er ook zijtakken toegevoegd, waaronder een lijn van Doetinchem via Ruurlo naar Neede en van Boekelo naar Enschede. De lijn Winterswijk-Zevenaar was vooral van belang voor de ijzergieterijen en steenfabrieken in de Liemers.
Al tijdens de aanleg kreeg de spoorlijn Winterswijk-Hengelo de bijnaam “schaddenspoor”, omdat men dacht dat de treinen alleen maar “schadden” (heideplaggen) zouden vervoeren om kachels in de Achterhoek en Twente te stoken. Maar al snel bleek het passagiersvervoer succesvol en het goederenvervoer – voornamelijk textiel, hout en kunstmest – bijzonder rendabel.
Station Groenlo had spooraansluitingen naar de Stoomhoutzagerij Nahuis, de steenfabriek en het slachthuis. Door de opkomst van tram- en buslijnen werd op 3 oktober 1937 de reizigersdienst op de lijnen Winterswijk-Neede en Ruurlo-Neede-Enschede beëindigd. Deze diensten werden vervangen door nieuwe buslijnen van de Geldersche Tramwegen, met directe verbindingen van Winterswijk en Doetinchem naar Enschede.
maandag |
10:00 - 16:00 |
dinsdag |
10:00 - 16:00 |
woensdag |
10:00 - 16:00 |
donderdag |
10:00 - 16:00 |
vrijdag |
10:00 - 16:00 |
zaterdag |
10:00 - 16:00 |
zondag |
10:00 - 16:00 |
In de vakantieperiode kunnen de openingstijden afwijken. |